Historie Bibliotek:
W latach 1955 – 1972 w gm. Żyraków istniały Gromadzkie Biblioteki Publiczne w m.: Bobrowa, Straszęcin, Zasów, Żyraków. W 1956 rozpoczęła działalność Wiejska Biblioteka Publiczna w Nagoszynie, w 1963 - Wiejska Biblioteka Publiczna w Górze Motycznej oraz Wiejska Biblioteka Publiczna w Wiewiórce. W l. 1973 - 1982 działała Gminna Biblioteka Publiczna w Straszęcinie z filiami w m.:Żyraków, Bobrowa, Nagoszyn, Góra Motyczna, Wiewiórka, Zasów. W 1982 r. miało miejsce przeniesienie siedziby GBP ze Straszęcinie do Żyrakowa i utworzenie GBP w Żyrakowie, a w Straszęcinie powstała filia GBP w Żyrakowie. Rok 1992 to likwidacja Gminnej Biblioteki Publicznej oraz Gminnego Ośrodka Kultury i powołanie do życia Terytorialnego Ośrodka Bibliotek i Kultury w Żyrakowie z siedzibą w Woli Żyrakowskiej. W latach 1998 - 2002 nastąpiła likwidacja Biblioteki Publicznej w Straszęcinie i Biblioteki Publicznej w Wiewiórce. Z dniem 31 listopada 2009 r. nastąpiła likwidacja TOBIK-u a od 01 grudnia 2009 rozpoczęła działalność Gminna Biblioteka Publiczna w Żyrakowie z filiami w Bobrowej, Górze Motycznej, Nagoszynie, Zasowie i punktami bibliotecznymi w Woli Bobrowej i Woli Żyrakowskiej. GBP w Żyrakowie to instytucja kultury działająca obecnie na terenie Gm. Żyraków.
Biblioteka Publiczna w Żyrakowie
Pierwszy inwentarz wraz z księgozbiorem Biblioteka Publiczna w Żyrakowie otrzymała od Gminnej Biblioteki Publicznej w Straszęcinie 09 lipca 1951 r. W księdze inwentarzowej pierwszy wpis pochodzi z roku 1949. Pierwszym bibliotekarzem w Żyrakowie była p. Genowefa Grych. Biblioteka mieściła się wówczas w budynku Gromadzkiej Rady Narodowej w Żyrakowie. W 1962 roku biblioteka w Żyrakowie prowadziła punkt biblioteczny w Górze Motycznej. Kolejnymi bibliotekarzami w Żyrakowie byli: 1964 p. Helena Dydo, 1964 - 1965 p. Daniela Wójcik, 1965 - 1966 p. Janina Skowron, 1966 - 1970 p. Maria Pryga - biblioteka mieściła się w budynku starej szkoły w Żyrakowie (obecnie budynek już nie istnieje), 1970 - 1972 p. Stanisława Kmiecik, 1972 - 1973 p. Krystyna Cuper - w tych latach biblioteka została przeniesiona do budynku Domu Strażaka w Woli Żyrakowskiej, 1973 - 1975 p. Maria Kołodziej, gdzie w 1974 r. Biblioteka Publiczna została przeniesiona do domu prywatnego p. Burek w Żyrakowie, 1975 - 1976 p. Teresa Gąsior (Staroń), 1976 p. Ewa Pluta, 1977 p. Teresa Staroń, 1977 - 1980 p. Halina Barnaś, gdzie w 1979 roku biblioteka została przeniesiona do domu prywatnego p. Barnasiów w Żyrakowie. Od 01 listopada 1980 roku bibliotekarzem w Żyrakowie jest obecna dyr. GBP p. Grażyna Pastuła. W 1982 roku biblioteka została przeniesiona do domu prywatnego P. Edmunda Patli i równocześnie siedziba Gminnej Biblioteki Publicznej w Straszęcinie została przeniesiona do Żyrakowa. Bibliotekarzem została p. Marcelia Patla. W 1980 roku został też otwarty punkt biblioteczny w Woli Żyrakowskiej. W 1993 roku miała miejsce kolejna przeprowadzka biblioteki do budynku Ośrodka Zdrowia w Żyrakowie (Apteka). Dotychczasowa bibliotekarka p. M. Patla rozpoczęła pracę w MBP w Dębicy, a na jej miejsce została zatrudniona p. Małgorzata Sehn. Rok 1996 to kolejna przeprowadzka do budynku starej szkoły w Żyrakowie a w roku 2000 do budynku nowej szkoły - miejsce po wyremontowanej kotłowni. Dnia 10 listopada 2005 r. nastąpiło uroczyste otwarcie nowego lokalu GBP w Żyrakowie, wchodzącego w skład kompleksu ZSP i Hali Sportowej, w której to siedzibie Biblioteka pracuje po dzień dzisiejszy. Od 01 stycznia 2008 r. w bibliotece została zatrudniona p. Anna Glinka.
Dzień dzisiejszy biblioteki
W ramach swojej działalności biblioteki nie zajmują się jedynie czytelnictwem ale prowadzą również szeroko pojętą działalność edukacyjno – kulturalną. W bibliotekach odbywają się różnorodne imprezy organizowane przez biblioteki np. „Dzień Babci i Dziadka”- konkurs plastyczny; Gminny Konkurs Plastyczny „Walentynka dla Ciebie”, „Ferie zimowe w GBP w Żyrakowie"(we wszystkich placówkach bibliotecznych oraz świetlicach odbywały się zajęcia z dziećmi).,Gminny Konkurs Plastyczny „Zwiastuny Wiosny”, Gminny Turniej Recytatorski Poezji Dziecięcej im. Jana Brzechwy, Gminny Konkurs Plastyczny „Świat Bajek i Baśni w Oczach Dziecka”, Dzień Dziecka w Bibliotece”, „Ogólnopolski Tydzień Czytania Dzieciom”, „Wakacje w bibliotekach”, Gminny Konkurs Plastyczny „Moja Zakładka do Książki”,„Dzień Głośnego Czytania”, Gminny Konkurs Recytatorski Poezji Religijnej, „Światowy Dzień Życzliwości”, „Światowy Dzień Pluszowego Misia” W bibliotekach odbywają się spotkania autorskie z autorami książek np. w Bibliotece Publicznej w Bobrowej w lutym 2010 r. odbyło się spotkanie autorskie z Wiesławem Drabikiem – autorem książek dla dzieci. Siedziby bibliotek to również miejsca, gdzie odbywają się spektakle teatralne np. z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru („Dwie Dorotki”w wykonaniu grupy ART – RE Kraków) czy Tygodnia Bibliotek i Bibliotekarzy. Od 1 grudnia 2009 roku GBP w Żyrakowie, jako instytucja kultury działająca na terenie gminy poszerzyła swoją działalność o kółka plastyczne i muzyczne, które prowadzone są w bibliotekach i 3 świetlicach wiejskich: Bobrowa Wola, Wola Żyrakowska i Straszęcin a także w PSP w Woli Wielkiej.
Historia Biblioteki Publicznej w Bobrowej
„Jak pamiętam początki czytelnictwa w Bobrowej były takie. Książki pożyczał ks. Błażej Potoczek z Nagoszyna („był proboszczem na Parafii w Nagoszynie w latach 1906-1919). Nie wiem czy była to jego własna biblioteka, czy parafialna. Ja pożyczałem tam książki już w 1910 r." - wspomina p. Bronisław Harla (syn Jana Harli i Anny z domu Osak). W czasach międzywojennych w Bobrowej była tzw. ruchoma biblioteka z powiatu. Została ona zorganizowana staraniem koła młodzieży „Znicz" w Bobrowej. Księgozbiór tej biblioteki mieścił się w szafce - regale na książki. Bibliotekę prowadził p. Stanisław Wilczyński. On też, co jakiś czas wymieniał cały księgozbiór w powiecie. Wymiana odbywała się bezpłatnie. Przed 1939 r. Bronisław Harla i Stanisław Wilczyński wypożyczali książki z Dębicy. Wypożyczanie odbywało się za odpowiednią odpłatnością ( ... dwa złote na miesiąc, za tę kwotę można było wymienić 4 książki... ) W latach 1939 - 1945 bibliotekę prowadził kierownik szkoły p. Jęczalik. Z biblioteki mógł korzystać każdy kto tylko chciał czytać. W 1947 r. syn p. Bronisława Harli, Leopold był uczniem Liceum Pedagogicznego w Dębicy i jako przyszły nauczyciel odbywał kilkudniową praktykę w Bibliotece Powiatowej w Dębicy u p. Zofii Leśniak. Podczas tej praktyki dowiedział się o możliwości powołania punktu bibliotecznego we wsi. Skorzystano z nadarzającej się okazji i tak dzięki ludziom, którzy kochali czytać powstał punkt biblioteczny. W 1948 r. Bronisław Harla został pierwszym bibliotekarzem punktu bibliotecznego w Bobrowej mieszczącego się w domu prywatnym p.Harli. Punkt biblioteczny prowadzony był do 1959 r. W 1959 r. została powołana Gromadzka Biblioteka Publiczna, której kierownikiem został Bronisław Harla, który funkcje tę sprawował do 1967 r. (odszedł na rentę z powodu szybko pogarszającego się stanu zdrowia). Pierwszego wpisu do księgi inwentarzowej księgozbioru dokonano 03 listopada 1959 r. W okresie prowadzenia biblioteki czyli w latach 1959 -1967 Bronisław Harla należał do najlepszych bibliotekarzy w powiecie dębickim. Osiągał najlepsze wyniki w zakresie czytelnictwa, jak i w działalności kulturalnej w bibliotece. Z tego tytułu był wielokrotnie wyróżniany i nagradzany - nagrodami honorowymi i pieniężnymi. W czasie przejmowania biblioteki w roku 1989 księgozbiór Biblioteki Publicznej w Bobrowej liczył 8140 woluminów a na dzień dzisiejszy księgozbiór wynosi 17.242 woluminy. Środki na zakup księgozbioru od 1992 r. przekazywane są z budżetu gminy. Praca w Bibliotece Publicznej w Bobrowej cały czas odbywa się na 1/2 etatu tj. (20 godzin tygodniowo). Pracownicy tej biblioteki starają się jednak sprostać wymaganiom czytelników co przekłada się tak na wzrost wypożyczeń jak i wzrost liczby czytelników. W bibliotece prowadzone są różnego rodzaju konkursy mające na celu rozpowszechnienie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. Biblioteka współpracuje z Zespołem Szkół Publicznych w Bobrowej. Z braku odpowiedniego lokalu czytelnicy z Bobrowej są zapraszani na spotkania autorskie do Gminnej Biblioteki Publicznej w Żyrakowie. Warunki lokalowe Biblioteki Publicznej w Bobrowej były cały czas bardzo trudne. Biblioteka prowadziła swoją działalność w różnych lokalach min. mieściła się w domach prywatnych. Jednym z nich był stary dom Państwa Skowronów (obecnie siedlisko Państwa Świstaków). W lokalach użyteczności publicznej, w których brak było centralnego ogrzewania, oraz sanitariatów. Jednym z wielu była w 1974 r. Remiza OSP w Bobrowej, w 1978 r. świetlica wiejska. Od roku 1989 swoją działalność biblioteka przenosiła kilka razy: mieściła się w świetlicy wiejskiej, następnie w tzw." Agronomówce", potem przeniesiono ją na powrót do świetlicy wiejskiej, następnie w 2000 roku na potrzeby biblioteki przekazano pomieszczenia po starym ośrodku zdrowia. Jak trudne były to warunki, przede wszystkim w okresie zimowym podczas braku odpowiedniego ogrzewania dla księgozbioru, pracowników wraz z czytelnikami informuje nas o tym protokół już z 21.VI.1977 r. z przeprowadzonego społecznego przeglądu warunków pracy w Bibliotece Publicznej w Bobrowej, czytamy w nim: " ... wejście bezpośrednio z pola, lokal jest bardzo zimny, na posadzce cementowej położony gumolit, brak zaplecza gospodarczego i urządzeń sanitarnych" celem przeglądu było zapoznanie się z warunkami pracy i ustaleniem terminu poprawy warunków. W maju 2008 r. dzięki staraniom wójta Krzysztofa Moskala, oraz członków Rady Gminy w Żyrakowie w pozyskanym od Agencji Nieruchomości Rolnej Skarbu Państwa lokalu dokonano zaadoptowania go na potrzeby biblioteki oraz centrum informatycznego.
Biblioteka Publiczna w Górze Motycznej
Wiejska Biblioteka Publiczna w Górze Motycznej została powołana do życia 15 marca 1963 r. na podstawie uchwały Gromadzkiej Rady Narodowej w Żyrakowie. Założycielem biblioteki oraz jej pierwszym kierownikiem był Stanisław Malinowski, oficer Wojska Polskiego. Otwarcie biblioteki nastąpiło w dniu 3 maja 1963 r. w małym pokoiku wydzierżawionym przez Gromadzką Radę Narodową w Żyrakowie w domu p. Stanisława Chwistka. Księgozbiór 1iczył wówczas 364 woluminów (były to książki z Gromadzkiej Biblioteki Publicznej w Żyrakowie i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Dębicy) a czytelników 164. Pan St. Malinowski pracował w bibliotece od początku jej powstania do 0l czerwca 1965 r. Był on wielkim społecznikiem za co został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Dzięki jego działaniom zakupiono pierwszy telewizor do biblioteki. W roku 1964 przeniesiono bibliotekę do suteryn Szkoły Podstawowej w Górze Motycznej. 01 czerwca 1965 r. pan St. Malinowski przekazał bibliotekę żonie, Stanisławie z powodu powołania go do pracy w Sztabie Wojskowym w Dębicy. Pani Stanisława Malinowska pracowała w bibliotece do 01 września 1967 r. Natomiast od 01 października 1967 r. do 30 czerwca 1970 r. bibliotekę prowadziła p. Stanisława Krupa. W roku 1968 bibliotekę przeniesiono do Domu Strażaka. Od 01 lipca 1970 r. do 30 marca 2007 r. bibliotekę prowadziła p. Wanda Ferenc. Została ona odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi za pracę społeczną. Aby upowszechnić czytelnictwo biblioteka prowadzi funkcję informatyczną o swoich zbiorach poprzez wystawy tematyczne, rocznice literackie, konkursy czytelnicze, wycieczki do bibliotek. W październiku 2007 r. odbyło się uroczyste oddanie wyremontowanych pomieszczeń Biblioteki Publicznej w Górze Motycznej. W nowym lokalu biblioteki powstało "Centrum Kształcenia Na Wsiach Na Odległość", wyposażone w dziesięć komputerów z dostępem do internetu. Gmina Żyraków, jako jedna z dwóch Gmin Powiatu Dębickiego została zakwalifikowana do powyższego Projektu, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, który ma na celu stworzenie na terenie całego kraju sieci 379 współpracujących ze sobą Centrów. Sprzęt został przekazany bibliotece na początku 2008 r. Centrum działa do chwili obecnej.
Biblioteka Publiczna w Nagoszynie
Wiejska Biblioteka Publiczna w Nagoszynie powstała w 1956 r. z inicjatywy instruktorów Miejskiej Biblioteki Publicznej w Dębicy. Mieściła się w domu prywatnym p. Tomasza Wałęgi. Liczyła początkowo 20 czytelników i 1000 książek. Pierwszym pracownikiem biblioteki była p. Maria Łanucha a później p. Stanisława Janora - nauczycielka. W roku 1962 bibliotekę przeniesiono do budynku Domu Ludowego. Kierowniczką biblioteki do 1970 r. była p. Stanisława Węgrzyn. W następnych latach pracownikami biblioteki byli:
- 1971-1974 p. Wanda Bielawa
- 1974-1975 p. Maria Mazur
- 1975-1979 p. Janina Wilczyńska
- 1979-2002 p. Wanda Bielawa
- Od roku 2003 p. Katarzyna (Bunar) Zygmunt
W roku 2003 biblioteka została przeniesiona ze względu na bardzo złe warunki lokalowe (wilgoć, grzyb) z Domu Ludowego do szkoły podstawowej (mieszkanie nauczycielskie) a rok później do nowo wyremontowanego lokalu budynku Remizy OSP w Nagoszynie. W bibliotece w dn. 7 lutego 2005 r. została otwarta pracownia komputerowa (3 stanowiska) z dostępem do internetu. W latach 70 – tych i 80 - tych biblioteka prowadziła punkty biblioteczne, które mieściły się w domach prywatnych w: Nagoszynie - Cieszęcinach u p. Mieczysława Węgrzyna, który był również prowadzącym bibliotekę (l.1977 - 1981) Nagoszyn Wola u p. Tadeusza Skwiry, który prowadziła jego córka Teresa (w l.1974 - 1978) a później u p. Stanisława Cieśli, który prowadziła jego córka Barbara (w l.1978 - 1991) .
W latach 1965 -1 970 sprowadzano do biblioteki filmy fabularne z WDU w Rzeszowie i wyświetlano projektorem filmowym w czytelni biblioteki. W tym też czasie w bibliotece znajdował się jeden z pierwszych telewizorów we wsi. Przyciągało to tłumy widzów, a co za tym idzie i czytelników. Młodzież wspólnie oglądała programy telewizyjne a potem często prowadziła ożywione dyskusje nad ciekawymi książkami. Układała się dobra współpraca ze szkołą, z nauczycielami (p. Krystyną Cichostepską) oraz dyr. Szkoły p. Aleksandrem Przygoda i jego żoną, Krystyną. Dyr. szkoły Aleksander Przygoda często w czytelni biblioteki prowadził dyskusję z młodzieżą na ciekawe tematy np. „Gdyby od Ciebie zależało”. W latach 1970 -1980 w bibliotece działało kółko recytatorskie, którego opiekunem był nauczyciel p. Janusz Jeleń. Działający przy Klubie Rolnika i Bibliotece Amatorski Zespół Teatralny, którego opiekunem był p. Władysław Borowiecki opracował i wystawił kilka sztuk teatralnych, które cieszyły się dużym powodzeniem we wsi i w sąsiednich wioskach. Biblioteka dobrze współpracowała z Klubem Rolnika i wspólnie organizowano w czytelni biblioteki różne akademie np. z okazji „Dzień Dziecka”, „1 Maja”, „Dzień Wojska Polskiego”. Dużą popularnością cieszyły się spotkania z innymi ciekawymi ludźmi:Spotkanie z publicystą, literatem, w-ce prezesem d/s radia i telewizji Antonim Olchą. Historykiem - Marianem Morawczyńskim Dziennikarzem „Nowin Rzeszowskich”- Janem Cyganikiem Spotkanie z pisarzem Teodorem Goździkowiczem. Działaczem PPR, dyr. LO w Dębicy - Edmundem Galasem. W latach ok. 1959 – 1963 działał Punkt Biblioteczny w Mokrem w domu prywatnym u p. Jana Sidora, który prowadziła jego córka Maria.
Punkt Biblioteczny w Bobrowej Woli
W sobotę, 23 stycznia 2010 r. miało miejsce otwarcie nowo wyremontowanej remizy OSP w Bobrowej Woli. Praca wykonana przez wielu ludzi i jej rezultat widoczny w postaci nowo wyremontowanego budynku OSP w Bobrowej Woli, był możliwy dzięki realizacji inwestycji pn. „Poprawa infrastruktury remiz OSP na terenie Gm. Żyraków – termo modernizacja i remont remiz OSP w Bobrowej Woli, Górze Motycznej, Straszęcinie”. Wartość ogólna inwestycji wyniosła 649.324 zł. Inwestycja została dofinansowywana ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach działania „Odnowa i Rozwój Wsi” a kwota dofinansowania to 31.680 zł. czyli prawie połowa ogólnej kwoty. W budynku remizy OSP w Bobrowej Woli wykonano m.in. ocieplenie tego budynku wraz z elewacją oraz wymieniono stolarkę okienną i drzwiową. Wykonano sanitariaty wraz z przedsionkami, tak aby mogły z nich korzystać również osoby niepełnosprawne. Wykonano kotłownie oraz wyremontowano pomieszczenia na piętrze i na parterze. Świetlice umeblowano i wyposażono w 3 komputery z dostępem do Internetu. Obok budynku remizy wykonano plac zabaw dla dzieci, chodnik i parking z kostki brukowej wraz z podjazdem dla osób niepełnosprawnych. Tym samym budynek remizy OSP w Bobrowej Woli został w całości przystosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych. W nowo wyremontowanym budynku znalazła miejsce: remiza OSP, Świetlica Wiejska i Punkt Biblioteczny. Jak zauważył w swoim wystąpieniu Dyrektor Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie p. St. Turek cieszy fakt, iż w Gminie Żyraków oprócz wykonywania tak ważnych inwestycji jak np. skanalizowanie całej gminy, władza nie zapomina o tak ważnej sferze życia, jaką jest kultura i dokonuje się otwarcia kolejnej już biblioteki na terenie Gminy Żyraków.